Παλιά Ξάνθη

   

Φωτογραφία "σύμβολο" για τους λάτρεις της παλιάς Ξάνθης. Και τι δεν βλέπει κανείς σ' αυτό το καταπληκτικό πανόραμα της ιστορικής φιγούρας της πόλης. Θαρρώ πως αξίζει τον κόπο να περιπλανηθούμε για λίγο.Ψηλά στο κέντρο, ανάμεσα στ' αρχοντικά Ισαάκ Ντανιέλ και του γιατρού Κ. Καραμπέτση, δεν διακρίνεται η νέα πτέρυγα του 5ου Δημοτικού Σχολείου (1925) καθώς και ο κοιτώνας του Ορφανοτροφείου Θηλέων που κτίστηκε το 1927-8. Προγενέστερη λοιπόν η φωτογράφιση. 

    Στο κέντρο επίσης βλέπουμε τη χαρακτηριστική και ελαφρώς καμπύλη ξύλινη γέφυρα της Ωραίας Θέας, που ήταν στη δεύτερη κοίτη του ποταμού και που έπαψε να υπάρχει το 1914. Κάτω και μπροστά μας το ξύλινο κατάστρωμα της πρώτης γέφυρας (δεύτερη μορφή φωτογραφημένη) του Κόσσινθου, πριν αυτός χωριστεί στις δυο κοίτες. Η δεύτερη αυτή μορφή της πρώτης γέφυρας είχε μικρή διάρκεια ζωής και συγκεκριμένα απ το 1900 περίπου (ελέγχεται) μέχρι το 1913. Την Άνοιξη του 1913 το Τσάι, σ' ένα μανιασμένο ξέσπασμά του, την καταστρέφει. Κακό σημάδι είπαν οι προληπτικοί και δεν άργησαν να επαληθευθούν. Λίγους μήνες αργότερα η βουλγάρικη μπότα θα πατήσει τον τράχηλο των Ξανθιωτών με τις γνωστές συνέπειες. Φωτογράφιση προγενέστερη του 1913. Η Ματσίνειος Σχολή, το Παρθεναγωγείο και το Στάλειο Νηπιαγωγείο δεν φαίνονται, γιατί είναι λίγο έξω και δεξιά από το μέσον του ύψους της φωτογραφίας. Το μεγάλο διώροφο κτήριο που βλέπουμε πίσω ακριβώς από το καμπαναριό της Ιερής Μητρόπολης Ξάνθης έχει κατεδαφιστεί, για να δημιουργηθεί η σημερινή πλατεία της Μητρόπολης. Επίσης δεν διακρίνεται το παλιό κτήριο του 2ου Δημ. Σχολείου - μεταγενέστερα 5ου - της ενορίας των "Ηνωμένων Εκκλησιών" (Άγιος Γεώργιος και Άγιος Βλάσιος) της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Ξάνθης επί Οθωμανοκρατίας. Δεν φαίνεται βέβαια γιατί κρύβεται πίσω απ' το αρχοντικό του Ηπειρώτη γιατρού Κωνσταντίνου Καραμπέτση. Ωστόσο φαίνεται η κορυφή ενός δέντρου (δεξιά από τα δύο κυπαρίσσια) και πιθανολογώ, ότι είναι ο γνωστός πλάτανος της αυλής του σχολείου.Στο κέντρο και λίγο δεξιά, πίσω απ τις δίδυμες καμινάδες, διακρίνεται η στέγη του Θεάτρου Απόλλων. Πίσω απ' το Θέατρο δεν φαίνεται το Κινηματοθέατρο Μέγας (χειμερινά Ηλύσια) που η ανέγερσή του ολοκληρώνεται το 1905 περίπου. 

    Τώρα πια η χρονολόγηση της φωτογραφίας προκύπτει αβίαστα. Μπροστά μας η Ξάνθη στις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 1900.

    Η καρτ ποστάλ αναρτήθηκε στην ομάδα του facebook "Παλιές φωτογραφίες της Ξάνθης" από τον Τάσο Τεφρωνίδη (23/7/2013)